توصیه هایی برای نگهداری فرش

فرش یکی از مهم ترین و باارزش ترین پارامترها در انواع دکوراسیون ها است. نگهداری فرش و مراقبت از آن کار آسانی نیست و به آگاهی و اطلاعات فراوانی نیاز دارد. مخصوصا اگر فرش به صورت دستی بافته شده باشد این نگهداری می تواند سخت تر نیز شود.

با نگهداری صحیح از فرش ها است که زیبایی، دوام و کیفیت آن ها در طول زمان حفظ خواهد شد. البته نحوه نگهداری کردن نیز بسیار مهم است و باید به صورت اصولی و درست انجام شود. در این مقاله می خواهیم به معرفی توصیه هایی بسیار مهم و کارآمد در مورد نگهداری فرش های ماشینی و دستبافت بپردازیم.

چرا نگهداری فرش ها مهم است؟

نحوه نگهداری فرش ها مهم است چون فرش ها مهم هستند. فرش را می توان در منزل هر ایرانی پیدا کرد. زیرا فرش یکی از هنرهای اصیل ایرانی بوده و نشان دهنده فرهنگ و هنر مردم این سرزمین است. همچنین فرش ها از نظر مادی بسیار ارزشمند و گران قیمت هستند. درنتیجه نگهداری صحیح از فرش ها می تواند موجب افزایش طول عمر، دوام و ماندگاری آن ها شود.

نکته دیگری که موجب مهم شدن نحوه نگهداری فرش ها می شود، حفظ زیبایی بصری آن ها است. نگهداری غیر اصولی می تواند موجب تخریب بافت و رنگ فرش شده و از زیبایی و جلوه بصری آن بکاهد. بنابراین اگر می خواهید فرش خود را سالیان سال مانند روز اول نگه دارید، بهتر است روش اصولی نگهداری از آن را یاد بگیرید.

آیا فرش های دستباف بیشتر از فرش های ماشینی به مراقبت نیاز دارند؟

مهم نیست فرش شما ماشینی است یا دستباف در هر صورت باید با اصول نگهداری فرش ها آشنا باشید. زیرا نگهداری از تمامی فرش ها مهم است. اما نگهداری از فرش های دستباف نسبت به فرش های ماشینی از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد.

در واقع می توان گفت که فرش های دستباف یا دستی به مراقبت بسیار بیشتری نیاز دارند. زیرا فرش های دستباف به صورت دستی بافته شده و از الیاف طبیعی برای بافتن آن ها استفاده می کنند. در نتیجه این فرش ها نسبت به فرش های ماشینی بسیار آسیب پذیرتر هستند. بنابراین اگر به درستی از آن ها استفاده نشود، طول عمر بسیار کمی خواهند داشت. همچنین قیمت فرش های دستی بیشتر از انواع ماشینی است.

انتخاب سطح مناسب در نگهداری فرش

انتخاب سطح مناسب برای پهن کردن فرش اولین اقدام مناسب برای نگهداری فرش است. از انتخاب سطح های ناهموار و دارای درز و شکاف برای پهن کردن فرش خودداری کنید. زیرا این سطوح می توانند موجب ناصافی فرش و رشد بید در آن شوند. در واقع درزها و شکاف ها محل مناسبی برای رشد بید هستند. هرگز فرش را به صورت مستقیم روی سطوح چوبی، آهکی، گچی، خاکی و … پهن نکنید. زیرا این سطوح موجب ایجاد آسیب به بافت فرش خواهند شد. قبل از پهن کردن فرش در سطح مورد نظر از خشک بودن آن اطمینان حاصل کنید.

تاثیر شستشوی اصولی در نگهداری فرش های دستباف

شستشوی اصولی برای نگهداری فرش ها و افزایش طول عمر آن ها ضروری است. بنابراین فرش ها باید هر 3 سال یا 5 سال باید شستشو داده شوند. فرش های ماشینی را می توان به راحتی به قالیشویی فرستاد. اما فرش های دستباف را بهتر است به صورت دستی بشویید. زیرا استفاده از دستگاه قالیشویی می تواند موجب خراب شدن بافت این فرش ها شود.البته قالیشویی ها روش های شستشوی سنتی را نیز دارا هستند چنانچه به دنبال قالیشویی در اصفهان هستید می توانید از خدمات قالیشویی همیشه تمیز بهره مند شوید

برای شستن فرش دستباف از آب سرد و شوینده های بسیار ملایم با PH مناسب استفاده کنید. در نگهداری فرش ها هرگز آن ها را با فرچه ها و برس های زبر نشویید. بلکه از اسفنج های نرم برای شستن و کف مالی کردن فرش بهره ببرید. شستشوی فرش دستی یک کار اصولی است که بهتر است توسط متخصصین این حوزه انجام شود.

چگونه فرش دستباف را خشک کنیم؟

نحوه خشک کردن و اصول آن در نگهداری فرش های ماشینی و دستبافت بسیار مهم است. البته فرش های ماشینی به آسانی در قالیشویی خشک می شوند. اما خشک کردن فرش دستی می تواند مقداری چالش برانگیز باشد. در هنگام شستشوی فرش جهت جمع نشدن آب زیر فرش آن را در یک سطح شیب دار قرار دهید. آویزان کردن فرش دستی در هوای آزاد و در یک سطح صاف و تمیز بهترین روش برای خشک کردن آن است. سعی کنید فرش را جهت خشک کردن در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. از آویزان کردن فرش از میخ های آهنی جدا خودداری کنید. زیرا این کار می تواند موجب پاره شدن فرش و ایجاد آسیب به بافت آن شود.

نکات مهم نگهداری فرش در انبار

برای نگهداری فرش در انبار ابتدا باید برخی از اقدامات بسیار ضروری را انجام دهید. قبل از جمع کردن فرش به صورت کامل گرد و غبار را از روی آن بردارید. استفاده از جارو برقی برای این کار بهتر است. اگر فرش لکه ای دارد آن را کاملا پاک کنید.

اگر فرش شما دستبافت است باید اقدامات لازم جهت پیشگیری از بید زدن را انجام دهید. ابتدا یک پارچه نخی سفید روی فرش پهن کنید و سپس نفتالین را به صورت خرد شده روی آن بریزید. نفتالین مانع از بید زدگی فرش خواهد شد. فرش باید توسط دو نفر با دقت فراوان لول شود تا لبه های فرش بیرون نزند. زیرا بیرون زدن لبه ها سریعا موجب خراب شدن و کج شدن فرش خواهد شد. محل نگه داشتن فرش در انبار باید کاملا خشک و خنک باشد.

تاثیر نور خورشید بر دوام و طول عمر فرش

نور خورشید هم می تواند بهترین دوست و هم بدترین دشمن برای فرش باشد. در اصول نگهداری فرش باید به نحوه استفاده از نور خورشید توجه کرد. در حالت عادی تابیدن منم نور خورشید مخصوصا در فصل های گرم سال می تواند موجب خراب شدن رنگ فرش شود.

بنابراین سعی کنید در طول روز از پرده های توری یا کرکره ای برای کاهش شدت تابیدن نور خورشید به فرش استفاده نمایید. نور خورشید برای ضدعفونی کردن فرش های دستی و پاک کردن آلودگی هایی مانند سوسک و بید بسیار مفید است. بنابراین نور خورشید موجب حفظ فرش خواهد شد. البته فرش دستباف نباید مدت زمان طولانی در معرض نور آفتاب قرار گیرد.

به کار بردن روفرشی و کاور مناسب برای نگهداری فرش

امروزه روفرشی ها و کاورهای مختلفی برای نگهداری فرش تولید و عرضه می شوند. پاخوردگی و کثیف شدن فرش می توانند از طول عمر، دوام و زیبایی فرش به شدت بکاهند. از طرفی لکه گرفتن زیاد فرش باعث می شود تا مجبور شویم فرش را زود به زود بشوییم. شستشوی زیاد نیز خود موجب خراب شدن بافت و رنگ فرش خواهد شد. استفاده از روفرشی و کاور باعث می شود تا فرش بسیار کمتر در معرض عوامل آسیب زا قرار گیرد. بنابراین فرش در طول سال ها می تواند بافت و زیبایی اولیه خود را حفظ کند. روفرشی باید به گونه ای باشد که تمامی نقاط فرش را پوشش دهد.

چگونه فرش دستباف را جارو بکشیم؟

جارو کشیدن و زدودن گرد و غبار و آلودگی برای نگهداری فرش بسیار ضروری است. برای جارو کشیدن فرش ها می توانید هم از جارو دستی و هم جارو برقی استفاده کنید. در هنگام جارو برقی کشیدن سعی کنید آن را روی مکش ضعیف تنظیم نمایید. زیرا مکش قوی موجب کشیده شدن بیش از حد الیاف و شل شدن آن ها خواهد شد. همچنین در هنگام جارو برقی زدن از برس و یا موگیر آن استفاده نکنید. زیرا این برس می تواند به الیاف طبیعی فرش دستباف آسیب بزند. سعی کنید جارو زدن را در جهت های مختلفی انجام دهید تا بافت فرش حفظ شود.

به ریشه های فرش توجه داشته باشید

نگهداری از ریشه های فرش به اندازه نگهداری فرش لازم است. بنابراین همواره باید به سالم ماندن ریشه های فرش توجه داشته باشید. سعی کنید ریشه های فرش را حتما گره بزنید. زیرا گره زدن مانع از باز شدن و پاره شدن بافت فرش خواهد شد. همچنین تمیز کردن به موقع این ریشه ها بسیار مهم است. زیرا ریشه ها می توانند محل مناسبی برای رشد بید فرش باشند. سعی کنید از کاورهای پارچه ای برای پوشاندن ریشه ها بهره ببرید. زیرا استفاده از چسب می تواند موجب لکه گرفتن ریشه ها شود. لکه ناشی از چسب به سختی تمیز خواهد شد.

نگهداری فرش با جابجایی فرش و اثاثیه

جا به جایی فرش و اثاثیه هایی که روی آن قرار دارند برای نگهداری فرش لازم است. هر چند وقت یکبار فرش خود را جا به جا کرده و آن را سر و ته کنید. این کار باعث می شود که همه قسمت های فرش به یک اندازه پا بخورند. این گونه از ناهموار شدن سطح فرش جلوگیری خواهد شد. اثاثیه هایی مانند مبل، میز و … را که روی فرش قرار دارند هر چند مدت یکبار جا به جا کنید. این کار برای جلوگیری از سایش فرش و بید زدگی آن بسیار موثر می باشد.

برای نگهداری فرش مرتبا الیاف آن را چک کنید

برای نگهداری فرش دستبافت لازم است مرتبا الیاف و پرزهای آن را با دقت چک کنید. این کار جهت جلوگیری از بید زدگی و ورود سوسک سیاه به فرش انجام می شود. فرش های دستباف به دلیل داشتن الیاف طبیعی، مورد حمله حشرات موذی قرار می گیرند. این حشرات در صورت پیشروی می توانند تمامی بافت فرش را کاملا نابود سازند. بنابراین سعی کنید هر چند وقت یکبار میان پرزهای فرش را بررسی نمایید. اگر تخم، لارو و یا حشره ای را مشاهده کردید، سریعا نسبت به زدودن آلودگی فرش اقدام کنید. بهترین راه حل برای زدودن این آلودگی ها، استفاده از نفتالین می باشد.

بهترین روش لکه زدایی فرش های ماشینی و دستبافت

همان طور که قبلا اشاره کردیم برای نگهداری فرش، رعایت نظافت و تمیزی آن مهم می باشد. زدودن لکه ها نیز برای جلوگیری از بروز آلودگی در فرش ها لازم است. برای لکه زدایی فرش ها تا حد امکان از مواد طبیعی که دارای PH خنثی هستند بهره ببرید.

اگر از مواد طبیعی با PH قلیایی یا اسیدی استفاده کردید حتما آن را با آب رقیق نمایید. استفاده از مواد شیمیایی مانند سفید کننده نه برای لکه زدایی و نه برای شستشوی فرش توصیه نمی شود. می توانید به جای مواد شیمیایی از سرکه رقیق شده، ماست کم چرب، آبلیموی رقیق شده و … استفاده کنید. خشک کردن فرش بعد از لکه زدایی آن ضروری است.

برای نگهداری فرش آن را از رطوبت دور نگه دارید

رطوبت و نم را می توان بدترین دشمن فرش ها دانست. بنابراین جهت نگهداری فرش ها باید آن ها را از نم و رطوبت دور نگه دارید. رطوبت را می توان دلیل اصلی بید زدگی و رشد سوسک سیاه در فرش های دستباف دانست. همچنین ایجاد بوی نم می تواند سبب بروز مشکلات تنفسی در کودکان و حیوانات خانگی شود. فرش ها را در مکانی دور از مکان های مرطوب و عوامل رطوبت زا پهن کنید. آشپزخانه ها و درب حمام می توانند موجب نفوذ رطوبت به فرش شوند. از پادری های مناسب در این مکان ها استفاده کنید. در نگهداری فرش از قرار دادن گلدان روی آن بپرهیزید.

در نگهداری فرش، دستگاه بخارشوی را فراموش کنید

برخی فکر می کنند برای نگهداری فرش بهتر است به جای شستشو از دستگاه بخارشوی استفاده کنند. اما استفاده از این دستگاه کاملا اشتباه است. زیرا بخار و گرمای زیاد می توانند بیش از هر عامل دیگری موجب خراب شدن الیاف فرش شوند. همچنین رطوبت ایجاد شده توسط این دستگاه، شرایط را برای رشد حشرات موذی فراهم می کند. در نتیجه بهتر است به جای دستگاه بخارشوی، از شستشوی فرش با آب سرد استفاده کنید. این گونه هم آلودگی فرش رفع می شود و هم آسیبی به فرش وارد نخواهد شد.

ترمیم و رفوی فرش در اسرع وقت

اگر قصد نگهداری فرش را به بهترین شیوه دارید، پس بهتر است هر چه سریع تر جهت رفوی فرش خود اقدام کنید. فرش های دستباف به دلایل مختلفی ممکن است دچار پارگی و یا خراب شدن بافت شوند. عدم ترمیم به موقع فرش موجب ایجاد آسیب های بیشتر خواهد شد. بنابراین اگر فرش شما دچار هر گونه مشکلی شده است، سریعا آن را به مراکز حرفه ای رفو و ترمیم فرش بسپارید. زیرا متخصصان این مراکز می توانند به خوبی فرش شما را مانند روز اول نو سازند.